Ethicas

Ethiek in de zorgpraktijk

Ethicas

Ethiek in de zorgpraktijk


Rechtspositie


  • Uitvoeringswet Algemene verordening gegevensbescherming (2018). Deze wet vervangt de Wet bescherming persoonsgegevens. Toezicht: Autoriteit persoonsgegevens

  • Wet extern klachtenrecht: regelt de behandeling van klachten over de overheid door een onafhankelijke ombudsman. Dit is een aanvulling op de interne klachtenregeling voor overheidsinstanties geregeld in de Algemene wet Bestuursrecht (Awb).

  • Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO is boek 7 Burgerlijk Wetboek (BW)): creëert de juridische voorwaarden voor een goede samenwerking tussen arts en patiënt (gaat uit van onderling vertrouwen tussen patiënt en hulpverlener bij het sluiten van een overeenkomst). Het gaat zowel om versterking en verduidelijking van patiëntenrechten als om erkenning van de professionele verantwoordelijkheid van de hulpverlener en de grenzen van diens taken en mogelijkheden. De WGBO heeft werking t.a.v. handelingen op het gebied van de geneeskunst rechtstreeks betrekking hebbend op de opdrachtgever of bepaalde derden. Er mag niet ten nadele van de patiënt van worden afgeweken. Voor zover er geen specifieke WGBO-regels zijn, gelden de algemene regels van het BW.

  • Wet zorg en dwang (Wzd) (1 jan. 2020 is de wet BOPZ gesplitst in Wzd en Wvggz): De Wzd is een zogeheten ‘lex specialis’ ten aanzien van de Wgbo. Dit betekent dat voor cliënten met een verstandelijke beperking of een psychogeriatrische aandoening die, ter voorkoming van ernstig nadeel, onvrijwillige zorg nodig hebben, de Wzd vóór de Wgbo gaat. De vormen van somatische zorg waar de cliënt mee instemt of zich niet tegen verzet of waarvoor de Wzd geen uitkomst biedt omdat de somatische aandoening geen causaliteit heeft met de verstandelijke beperking of psychogeriatrische aandoening (een ‘losstaand’ somatisch probleem), vallen te allen tijde onder de Wgbo. De Wgbo vormt daarmee een vangnet voor situaties waarin de Wzd niet of onvoldoende in voorziet.

  • Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) (1 jan. 2020 is de wet BOPZ gesplitst in Wvggz en Wzd): Deze wet regelt de rechten van mensen die te maken hebben met verplichte zorg in de ggz. Een belangrijke verandering is dat verplichte zorg straks ook buiten een ggz-instelling verleend kan worden.

  • Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstelling (Wmcz 2018): Deze wet is per 22 mei 2019 in de plaats gekomen van de gelijknamige wet uit 1996. Het doel is het geven van inspraak aan cliënten. Instellingen zijn verplicht tot het hebben van een cliëntenraad. De cliëntenraad behartigt binnen de instelling de gemeenschappelijke belangen van de cliënten.

  • Wet Kwaliteit, klachten en geschillen in de zorg (Wkkgz): regelt twee belangrijke onderwerpen: kwaliteit en klachtrecht. De wet vervangt ten dele bestaande wetgeving (zoals de Wet Klachtenrecht Cliënten Zorgsector (WKCZ)), maar bevat ook nieuwe bepalingen en verplichtingen. Alleen voor de nieuwe klachten- en geschillenregeling geldt een overgangstermijn tot 1 januari 2017.
    De Wkkgz verplicht zorgaanbieders om ‘goede zorg’ te bieden: zorg die veilig, doeltreffend, doelmatig, cliëntgericht en op de reële behoefte van de patiënt is afgestemd. De meeste verplichtingen uit de Wkkgz worden opgelegd aan zorgaanbieders. Hiertoe behoren instellingen en solistisch werkende artsen. Ook aanbieders van cosmetische zorg en alternatieve geneeswijzen vallen onder de wet.


Terug naar overzicht Bijzondere wetten