Ethicas

Ethiek in de zorgpraktijk

Ethicas

Ethiek in de zorgpraktijk


STAKEN OF AFZIEN VAN BEHANDELING

(Zie voor levensbeëindiging bij pasgeborenen de volgende pagina.)

Staken of afzien van behandeling (abstineren) is te beschouwen als normaal medisch handelen, al zal het voor menig zorgverlener moeilijk zijn iets te laten en niet iets te doen. Er is een drietal goede redenen waarom de zorgverlener zal besluiten te stoppen of een behandeling niet te beginnen.

  1. de behandeling wordt door de wilsbekwame zorgvrager geweigerd
  2. de behandeling wordt medisch kansloos geacht (oordeel in principe aan de arts)
  3. de behandeling wordt als zinloos beschouwd (oordeel in principe aan de patiënt)

Weigering van een behandeling door de zorgvrager dient in principe altijd gerespecteerd te worden (Wet Geneeskundige BehandeingsOvereenkomst). Grond daarvoor is het respect voor de lichamelijke integriteit en de autonomie van de betrokken persoon. Van groot belang hierbij is de vraag of de weigering van de zorgvrager wel gebaseerd is op de juiste inschatting van de situatie. Beschikt hij wel over voldoende informatie wat betreft de alternatieven voor behandeling of de mogelijke bijwerkingen daarvan (informed consent)? Is hij lichamelijk en/of psychisch wel in staat een juiste beslissing te nemen (wilsbekwaam)?

Een behandeling wordt medisch kansloos genoemd als er - naar de huidige (medische) inzichten - geen redelijke kans is dat met de behandeling het gewenste resultaat wordt bereikt.

In principe kan alleen de zorgvrager zelf goed beoordelen of een behandeling als zinloos moet worden beschouwd. Eventueel kunnen anderen hem bij die beoordeling helpen (shared decision making).
Is hij zelf niet in staat te oordelen, dan zullen familie of (wettelijk) vertegenwoordigers moeten besluiten of behandeling (naar hun beste inschatting) in het belang is van de zorgvrager of in diens ogen zinvol. Wordt dat niet in zijn belang of voor hem niet zinvol geacht dan wordt de behandeling als zinloos beoordeeld.
Belangrijke factor bij de beoordeling van het al dan niet zinloos zijn van de behandeling is de vraag of de baten van die behandeling wel in verhouding staan tot de lasten daarvan. Blijken de lasten buiten-proportioneel groot, dan wordt de behandeling alsnog zinloos geacht.